Ubezpieczenie Odpowiedzialności Cywilnej przedsiębiorstwa to kluczowy element kompleksowej ochrony majątku każdej firmy. Istotną kwestią odpowiedzialności cywilnej jest niewiadomy poziom roszczenia, którym może zostać obarczone nasze przedsiębiorstwo. Stąd warto dokonywać dokładnej analizy potrzeb przy współpracy z doświadczonym Brokerem Ubezpieczeniowym.

Jednym z ważniejszych aspektów odpowiedzialności cywilnej dotyczy własnej kadry pracowniczej. Dobry pracownik, to zadowolony pracownik, a będzie nim przede wszystkim, kiedy będzie miał poczucie bezpieczeństwa i zabezpieczenie swej przyszłości. Co to oznacza ? Spróbujmy ubezpieczenie Odpowiedzialności Cywilnej Pracodawcy (bowiem tak się fachowo nazywa to rozszerzenie).

Klauzula Odpowiedzialności Cywilnej Pracodawcy opiera się na dwóch ramieniach prawa – prawie pracy i ustaw z nim związanych oraz prawie cywilnym. By klauzula zadziałała, musi dojść do wypadku przy pracy, który jest zdefiniowany w Ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. W dalszej kolejności to przepisy kodeksu cywilnego wskazują warunki odpowiedzialności odszkodowawczej pracodawcy za ten wypadek. Nie możemy tutaj zatem mylić odpowiedzialności cywilnej za wypadek przy pracy, której źródło tkwi w kodeksie cywilnym z zobowiązaniem pracodawcy za sam wypadek – tu źródłem jest „ustawa wypadkowa” i świadczenia należne na jej podstawie z tytułu ubezpieczenia społecznego (świadczenie zryczałtowane wypłacane przez ZUS).

Wypadek przy pracy a odpowiedzialność cywilna pracodawcy

Pracownik, który doznał szkody w postaci uszczerbku na zdrowiu lub śmierci w wyniku wypadku przy pracy, może żądać od pracodawcy świadczenia odszkodowawczego na podstawie przepisów prawa cywilnego, jeżeli szkoda nie została w całości pokryta przez świadczenia z „ustawy wypadkowej”. Świadczenia te niemal zawsze nie rekompensują pracownikowi w pełnym zakresie uszczerbku majątkowego i szkody niemajątkowej wynikającej z wypadku przy pracy. W takim przypadku pracownik może dochodzić uzupełniającej odpowiedzialności pracodawcy na podstawie przepisów kodeksu cywilnego, jednak muszą zostać spełnione przesłanki jej powstania, tj.:

• ciążąca na pracodawcy odpowiedzialność z tytułu czynu niedozwolonego, w zależności od rodzaju prowadzonej działalności – na zasadzie winy lub na zasadzie ryzyka;
• poniesiona szkoda (uszczerbek na zdrowiu);
• związek przyczynowy pomiędzy wypadkiem a powstaniem szkody.

Zasada winy czy ryzyka

Odpowiedzialność pracodawcy może, w zależności od rodzaju działalności,
kształtować się na zasadzie winy lub na zasadzie ryzyka.

Odpowiedzialność na zasadzie winy przewiduje art. 415 k.c., zgodnie z którym, kto z winy swojej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia. Jeśli odpowiedzialność pracodawcy oparta jest na tej podstawie, po stronie pracownika leży ciężar wykazania winy przeciwnika. O winie pracodawcy można mówić wówczas, gdy do zdarzenia wypadkowego doszło w wyniku niedopełnienia ciążących na nim obowiązków, np. w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. Przykładem takiego niedopełnienia obowiązków pracodawcy w odniesieniu do pracowników jest chociażby zastosowanie w restauracji śliskiej nawierzchni czy niezapewnienie obuwia eliminującego wysokie ryzyko poślizgnięcia. Może to być również niekompletny lub nieodpowiedni sprzęt do pracy w firmie budowlanej.

Stwierdzić jednak należy, że każdorazowo roszczenia z tytułu wypadków przy pracy muszą być oceniane indywidualnie pod kątem przyjęcia zasady odpowiedzialności za ten wypadek.

Poniżej na bazie określonych zdarzeń przedstawiamy przykłady roszczeń za szkodę osobową:

• Odszkodowanie – art. 444 par. 1 kodeksu cywilnego

W razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wynikłe z tego powodu koszty. Zatem wyrównaniu podlegają poniesione przez poszkodowanego koszty leczenia, w tym zabiegów, operacji, opieki pooperacyjnej etc. Wyrównaniu podlegają także utracone zarobki i inne dochody , które zostały utracone z powodu niemożności wykonywania pracy. Jeżeli poszkodowany wskutek wypadku przy pracy stał się inwalidą, może żądać także pokrycia kosztów przystosowania do wykonywania innego zawodu.

• Zadośćuczynienie – art. 445 par. 1 kodeksu cywilnego

W wypadku uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia można domagać się także zapłaty sumy pieniężnej tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Przyznanie zadośćuczynienia jest możliwe, gdy w związku z doznaną szkodą osobową poszkodowany doznaje też uczucia krzywdy . Składają się na nią cierpienia fizyczne, ale nade wszystko cierpienia psychiczne, czyli ujemne uczucia związane ze skutkami cierpień fizycznych doznanych w wyniku uszkodzenia ciała. Zadaniem zadośćuczynienia jest złagodzenie cierpień fizycznych i psychicznych. Zadośćuczynienie wypłacane jest jednorazowo a jego wysokość zależy od konkretnego przypadku: nasilenia cierpienia, czasu trwania choroby, wieku, zawodu, utraconych perspektyw na przyszłość.

• Renta – art. 444 § 2 kodeksu cywilnego

Jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość , może on żądać odpowiedniej renty. Aby powstały przesłanki do przyznania renty, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia musza mieć trwały charakter. Renta ma na celu wyrównanie niejako przyszłej szkody w postaci wydatków na zwiększone potrzeby, utraty zarobków oraz nieosiągnięcia określonych korzyści majątkowych, które w wyniku wypadku przy pracy stały się dla poszkodowanego nieosiągalne.

Reasumując powyższe rozważanie warto przeanalizować swoje ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej przedsiębiorstwa zważywszy, że klauzula Odpowiedzialności Cywilnej Pracodawcy nie wchodzi w zakres podstawowy ubezpieczenia, ale wymaga każdorazowego jej włączenia. Wymaga ona również złożenia określonych informacji Ubezpieczycielowi celem jej wyceny.